سیب سبز: هدیههایی که میگویند«سال نو مبارک»، هدیههایی که میگویند« همچنان دوستتدارم»، هدیههایی که میگویند «بیا عاشق هم باشیم»، هدیههایی که میگویند «یادش بخیر خاطرات خوبمان»، هدیههایی که میگویند «بابت اشتباهم متاسفم عزیزم» ، هدیههایی که میگویند « وقتش رسیده این پیراهن سیاه سوگواری را عوض کنی»، هدیههایی که میگویند «ما آماده همکاری با شما هستیم »، هدیههایی که میگویند «رفیق نازنین من بمان»، هدیههایی که میگویند «ما لطف و فداکاریات را فراموش نمیکنیم » و... .
ما در مناسبتهای زیادی به هم هدیه میدهیم، هدیه دادن گرچه یک رسم ساده به نظر میرسد اما کم پیش نیامده وقتی تحفهای به خیال خودمان ارزشمند را گذاشتهایم توی دستهای طرف مقابل، آنقدر که دلمان میخواسته شادی را در چهرهاش ندیدهایم. انگار هدیهمان ذوقزدهاش نکرده و آن برق خوب رضایت و خوشی که انتظار داشتیم در نگاهش باشد، پیدا نبوده است و آنوقت فهمیدهایم که نتوانستهایم هدیهای مناسب و در خور به دیگری بدهیم اما دلنگران نباشید همه راههای انتخاب هدیه مناسب اینجاست و ما آنها را موبهمو یادتان میدهیم.
چی؟ واسه کی؟ که چی بشه؟
نمیتوانید برای همه آدمهای اطرافتان یکجور هدیه بخرید؛ باور کنید چنین کاری میتواند رابطه شما و آنها را برای همیشه خراب کند.
چند پرسش اساسی وجود دارد که باید پیش از خرید هر هدیهای از خودتان بپرسید نخست اینکه آیا این وسیله به کار طرف مقابل میآید یعنی آیا از آن استفاده خواهد کرد و دوم اینکه آیا هدیهتان با سلیقه، تیپ شخصیتی، جایگاه اجتماعی و سن طرف مقابل هماهنگ است؟ و دست آخر اینکه سطح صمیمیتتان با او چقدر است؟
اشتباه رایجی که معمولا در خرید هدیهها رخ میدهد این است که مردم معمولا چیزی را بهعنوان هدیه میخرند که از آن خوششان آمده و منطبق با سلیقهشان است و یادشان میرود که سلیقه طرف مقابل بر سلیقه خودشان ارجح است.
بهعنوان نمونه فرض کنیم شما یک کتابخوان حرفهای هستید و اغلب وقتتان را صرف مطالعه میکنید به همین خاطر در انتخاب هدیه برای دوست نزدیکتان هم همیشه کتاب را انتخاب میکنید درحالیکه پیش از این دیدهاید او اهل مطالعه نیست، عاشق تماشای فیلم است، از کتاب خوشش نمیآید و بیشتر اطلاعاتش را از طریق رادیو و تلویزیون به دست میآورد.
پس حدس اینکه میشود برای چنین رفیقی به جای کتاب یک مجموعه تلویزیونی خوب یا یک سیدی موسیقی بهعنوان هدیه خرید، کار دشواری نبوده است اما شما آن را نادیده گرفتهاید.
به نظرتان سخت است از سلیقه دوستانتان آگاه شوید؟ چرا یک دفترچه سری مخصوص ویژگیهای رفقایتان درست نمیکنید؟
شما باید در این دفترچه برای هر یک از رفقایتان، پروندهای کوچک تشکیل دهید و در آن تاریخ تولدشان، اشیای مورد علاقهشان، رنگهایی که دوست دارند، حساسیتهایشان و حتی سایزشان را بنویسید.
به این یادداشت درباره یک دوست در دفتر سری دوستی دیگر توجه کنید:
نام: پوران
تاریخ تولد: اسفند 59
از چه چیز خوشش میآید: او عاشق لاکهای رنگ جیغ، گل و عطرهای گرم و شیرین و عروسکهای کوچک فانتزی است و رنگ صورتی روشن را خیلی میپسندد.
از چه چیز بدش میآید: بهشدت از اشیایی که پر داشته باشند مثلا گلسرهای پردار یا لباسهای پردار میترسد. به رنگ بنفش مایل به ارغوانی حساسیت پوستی دارد و از رنگ قهوهای اصلا خوشش نمیآید.
هدیههایی که به من داده است: او تاکنون به من یک جعبه نفیس منبتکاری و دو تا عروسک شانس صورتی هدیه داده است.
قانونهای طلایی
جیبتان را نتکانید
برای خریدن هدیه آنقدر خودتان را به زحمت نیندازید کهگیرنده احساس کند باری را بر دوش شما گذاشته.
خودتان باشید
درست است که خالی کردن جیب راه مناسبی برای هدیه خریدن نیست، اما حق ندارید به این بهانه هدیه را پایینتر از حد وسایلی که خودتان استفاده میکنید بخرید.گیرنده اگر احساس کند چیزی را دریافت میکند که خودتان هرگز از آن استفاده نمیکنید، احساس ناخوشایندی پیدا میکند.
زیاد صمیمی نشوید
قبل از خریدن هدیه به این فکر کنید که چه کسی قرار است آن را دریافت کند و فاصلهای که با دریافتکننده دارید را در نظر بگیرید.
هدیههای بد بد بد !
بعضی هدیهها تنها نمیتوانند بیدقتی شما در انتخاب را فاش کنند، بلکه گیرنده به محض دریافتشان میتواند تا مرز انفجار از شما دلخور و عصبانی شود.
بهتر است برخی اشیاء را هرگز برای هدیه دادن امتحان نکنید. آنها تحفههای دلچسبی نیستند و نباید سراغشان بروید چون هم پولتان را دور ریختهاید و هم طرف مقابل را از سلیقه و شیوه انتخابتان ناامید کردهاید مثلا:
هدیههای شاید بله، شاید نه: این گروه هدیههایی هستند که مقبول افتادنشان از سویگیرنده، به میزان خوششانسی شما بستگی دارد. میپرسید مثل چی؟ مثلا کفش و لباس! اگر کفش یا لباسی که گرفتهاید با اندازههای هدیهگیرنده جور در بیاید، شما خوششانس هستید اما اگر اندازه طرف مقابل نباشد و مجبور شوید عوضش کنید یا با شرمندگی بگویید فروشنده حاضر نیست هدیهتان را عوض کند، یعنی شما بدشانس بودهاید و پولتان را دور ریختهاید.
هدیههایی که طعنه برداشت میشوند: اول حساسیتهای طرف مقابل را بشناسید و بعد هدیه بگیرید برای مثال کتاب رژیم درمانی گرفتن برای آدم چاقی که با او رودربایستی دارید چه معنایی دارد؟ شانه خریدن برای کسی که بیشتر موهایش ریخته چطور؟ هدیه دادن یک پیراهن تنگ به خانمی که همیشه غصه بزرگ شدن شکمش را دارد، چی؟
بنابراین پیش از خرید هر هدیهای از خودتان بپرسید آیا ممکن است طرف مقابل برداشت خاص و ناراحتکنندهای از آن داشته باشد.
هدیههایی پر از سرفه و خارش و کهیر: این دفعه منظورمان از حساسیت، دلخوری نیست بلکه آلرژی است. افراد امکان دارد به حیوانات، رنگها، عطرها، گیاهان و برخی خوراکیها حساسیت داشته باشند. سعی کنید پیش از خرید هدیه از این نوع حساسیتهای طرف مقابل آگاه شوید.
برخی افراد نیز نسبت به چیزهایی، ترس بیمارگونه (فوبیا) دارند این ترس درباره حیوانات بیشتر است مثلا امکان دارد کسی نسبت به سگ، گربه، خزندگان و پرندگان فوبیا داشته باشد و آنوقت به محض دیدن هدیهای از این دست، فریاد بکشد و فرار کند یا از هوش برود.
به جای پول خرج کردن وقت خرج کنید
هدیه دادن تنها پول خرج کردن نیست. یکی از مهمترین بخشها در خرید هدیه، وقتگذاشتن برای انتخاب آن است. به همین دلیل است که وقتی گیرنده میبیند دور دنیا را گشتهاید تا وسیلهای که مدتها دنبالش بوده یا بدون آنکه به شما گفته باشد به آن علاقه داشته را پیدا کنید، برای همیشه از شما سپاسگزار میشود. در چنین شرایطی مهم نیست چقدر خرج کردهاید، بلکه برای فرد مقابلتان وقتی که برای خرید هدیه و حتی بستهبندی کردنش به خرج دادهاید و ظرافتی که از خود نشان دادهاید از هرچیز مهمتر است.
لباس خوشگل به هدیهبپوشانید
هدیه پیامی برای محبت است گاهی حد آن محبت زیاد است و عشق میشود، گاهی حدش متوسط است و احترام به حساب میآید، اما چه رسول عشق باشد و چه احترام، پوشش بیرونیاش به اندازه خودش اهمیت دارد و چه بسا گاهی بیشتر از خودش. برای مثال خانمی تعریف میکرد یکی از دوستانش برای او هدیهای گرانقیمت آورده بود و گرچه خانم پس از باز کردن هدیه از دیدن آن بسیار خوشحال شده بود اما وقتی رفیقش رفته بود و خانم خواسته بود کاغذ کادو را دور بیندازد دیده بود که گوشه کاغذ، نوشتهای از نفر سوم است که با عشق و محبت، هدیهای را در آن پوشش به رفیقش داده بود!
خلاصه اینکه همه ذوق خانم این داستان، سر دیدن آن یک خط نوشته روی کاغذ کادو از بین رفت و هنوز هم مطمئن نیست که فقط کاغذ کادو دست دوم بوده است یا خود کادو هم یک هدیه نخواسته بوده از طرف فردی دیگر.
به همین خاطر است که ما تاکید کردیم گاهی پوشش یک هدیه از خودش هم مهمتر میشود. پوششی برازنده برای یک هدیه به این معناست که هدفتان از خرید آن هدیه، فقط انجام وظیفه نبوده است و در تهیه آن، محبت و دقت به خرج دادهاید.
سه اشتباه رایج در هدیه دادن
چرا بعضی از آدمها هرچقدر هم که برای دیگران پول خرج کنند، باز هم آدم بده ماجرا میمانند؟
هدیه یک گوشه از قلب شماست که آن را به کسی اعطا میکنید اما گاهی برخی اشتباههای عمدی یا غیرعمدی ارزش آن را به کلی از بین میبرند.
یکی از اشتباههای خطرناک در هدیه دادن این است که هر بار طرف مقابل را دیدیم سراغ تحفهمان را بگیریم مثلا اگر به او گوشوارهای دادهایم هر بار بپرسیم «چرا گوشوارههایت را آویزان نکردی؟» یا «راستی گفتی از گوشوارههایت خوشت آمد؟»
دومین اشتباه، نرخ گذاشتن برای یک هدیه است حتی اگر غیرمستقیم باشد مثلا وقتی پیراهنی به کسی دادهایم، بگوییم «دیدی مارکش را؟ برندش اصل اصله از خیابان. . . خریدم، خواستم یک عمر برایت بماند.» یا «لباس چه گران شده. از لباست خوشت آمد؟» یا «تورو خدا فکر نکنی چرا فقط یک پیراهن گرفتم. خودت میدانی این برند، چه قیمتی دارد.» و سومین اشتباه این است که به جای وقت صرف کردن و گشتن پی چیزی که به دل طرف مقابل بنشیند از بنجلهایی که روزی برایمان هدیه آوردهاند و نخواستهایم، یکی را انتخاب کنیم و کادو بپیچیم و به یکی دیگر اعطایش کنیم. شک نکنید او بلافاصله میفهمد ماجرا از چه قرار است چون شما برایش هدیهای آوردهاید که نه به سلیقه شما ربطی دارد و نه به سلیقه خودش.
خرده ریزههای کاغذ کادو را دور نریزید
شنیدهاید هرچیز که خوار آید روزی به کار آید؟ اینجا هم همان حکایت به دردتان میخورد.
بهتر است روی گوشهای از کاغذ کادو که دیده شود یا روی کارتی کوچک، در یکی دو جمله احساستان را درباره کسی که هدیه را به او تقدیم کردهاید بنویسید. گاهی اگر هدیهای خاص باشد و نیاز به توضیح داشته باشد، میشود نامهای کوتاه را در جعبهاش گذاشت.
پوشش هدیه باید با جنسیت و سن کسی که آن را دریافت میکند متناسب باشد. خانمها رنگهای شاد و طرحهای فانتزی را بیشتر میپسندند و آقایان از رنگهای تیرهتر و طرحهای جدیتر بیشتر لذت میبرند.
توجه داشته باشید که اگر قصد دارید هدیه را به یک غیرایرانی بدهید درباره رنگ کاغذ کادو حتما تحقیق کنید تا در فرهنگ آنها معنای نامناسبی نداشته باشد. تعجب نکنید؛ پای سوء تفاهمهای فرهنگی میتواند حتی به رنگ کاغذکادوی شما یا گلی که ضمیمه هدیه کردهاید هم باز شود. مثلا در برخی فرهنگها گل زرد نشان مرگ است. حالا اگر برای نامزدی که قرار است تا پایان عمر با شما باشد همراه با هدیه گل زرد بفرستید، قطعا نمیتوانید پیام خوشایندی را به او منتقل کنید. این ریزهکاریها به ویژه وقتی که برای بچههای فامیلتان که در کشورهای دیگر بزرگ شدهاند هدیه میفرستید میتوانند بیشتر به چشم بیایند و سوءتفاهم درست کنند.
یک روش خلاقانه برای تهیه کاغذ کادو، نقاشی کردن یک کاغذ A3 با سلیقه خودتان به جای کاغذ کادو است. این روش البته وقتی به کار میرود که طرف مقابل شما، جنبه و ذوق کارهای خلاقانه را داشته باشد.
خارجیها چطور هدیه میدهند؟
معناهای عجیب و غریب هدیهها در کشورهای گوناگون
کرهایها: آنها هرگز هدیهشان را در حضور شما باز نخواهند کرد و برایشان مهم است که هدیه را با دو دست تقدیمشان کنید. هدیهای که به یک کرهای میدهید، باید ترجیحا کادوشده باشد و اگر کادو رنگهای شاد مثل زرد و سبز داشته باشد، خوشحالتر خواهند شد.
همیشه یادتان باشد که مهمان نباید دست خالی به خانه یک کرهای برود. آنها دوست دارند مهمانشان هدیهای کوچک همراهش داشته باشد حتی اگر در حد یک جعبه شیرینی یا چند شاخه گل باشد. کرهایها هدیههای گرانقیمت را نمیپسندند اما برای آنها هم نباید اشیاء نوکتیز یا هدیهای ببرید که نوشتهای با رنگ قرمز دارد. آنها رنگ قرمز را در کارتهای آگهیهای ترحیم زیاد دیدهاند و هدیه شما با نوشتههای قرمزش، خاطرات ناخوشی را برایشان تداعی میکند.
ژاپنیها: چگونگی تقدیم کردن یک هدیه به ژاپنیها از خود آن هدیه مهمتر است. هرگز یک رفیق ژاپنی را با هدیه دادن به او در یک جمع سورپرایز نکنید. آنها دوست دارند هدیه را در خلوت دریافت کنند. برایشان مهم است که دودستی هدیه را به آنها بدهید و از جملاتی مانند «یک هدیه کوچک است برای شما. . .» یا «فقط یک هدیه ناقابل است. . . » استفاده کنید. تعجب نکنید اگر یک ژاپنی از باز کردن کادویش جلوی شما طفره برود، آنها دوست ندارند کادو را در حضور اهداکنندهاش باز کنند. اگر یک ژاپنی مجبور شود کادویش را جلوی چشم شما باز کند آنوقت باید مدتها منتظر بمانید چون برای آنها کاغذ هدیه ارزشمند است و طوری آن را باز میکنند که پاره نشود و اگر به شما هدیه بدهند نیز، همین انتظار را دارند.
هدیه یک رفیق ژاپنی را نباید سریع و بلافاصله پس از دیدارش به او بدهید بلکه باید تا پایان ملاقات صبر کنید و وقتی جو صمیمانهتر شد آن را اهدا کنید. ژاپنیها کاغذ کادو با رنگهای سرخ، سفید و سیاه را نمیپسندند و برداشت مناسبی از آنها ندارند. آنها معمولا دوست ندارند هدیه را بار اول قبول کنند و اغلب باید سه بار هدیه را به آنها پیشنهاد کنید تا محترمانه به نظر برسد و بپذیرندش.
چینیها: در هدیه دادن به چینیها باید شش دانگ حواستان جمع باشد. خوبها و بدهای آنها زیاد است مثلا ساعت که خیلی از ایرانیها وقتی به خانه هم میروند، به یکدیگر هدیه میدهند، برای چینیها نشانه مراسم تشییع جنازه است. این یعنی اگر به چین رفتید و از یک چینی این هدیه را دریافت کردید یعنی باید هر چه سریعتر چمدانتان را ببندید و برگردید کشور خودتان. به علاوه چینیها دوست ندارند کسی به آنها گلابی هدیه بدهد! گلابی دادن به یک چینی به این معناست که شما ته دلتان میخواهید خانواده او از هم بپاشد. نکته مهم این است که اگر در چین باشید انواعی از گلابی پیدا میشود که دقیقا شبیه سیب است و تشخیصشان از هم سخت است و باید همیشه در این باره مراقب باشید.
چتر هدیه دادن هم در فرهنگ چینی به معنای این است که مایلید ارتباطتان را با طرف مقابل قطع کنید. دستمال سفید هم یعنی برای همیشه خدانگهدار. چاقو و قیچی و هر نوع وسیله نوکتیز دیگری هم در چین به معنای علاقه به گسستن رابطه است. از اینها گذشته به چینیها گل هم نباید هدیه دهید آنها معتقدند گل برای مراسم تشییع جنازه مناسب است. همچنین بعید نیست به یک چینی کلاهی سبز هدیه دهید و او کتکتان بزند. کلاه سبز روی سر یک مرد به معنای این است که همسرش فرد قابل اعتمادی نیست.
آیینه هم به چینیها ندهید. برخیشان معتقدند آیینه ارواح خبیث را جذب میکند و برخی هم میگویند راحت میشکند و هدیه دادنش به معنای آرزوهای بد برای طرف مقابل است. کفش هم نباید به چینیها داد. آنها میگویند کفش هدیه دادن باعث احساسات منفی میشود و اگر کوچک باشد و پا را بزند یعنی هدیهدهنده میخواسته برای هدیهگیرنده مشکل درست کند. معنای دیگرش هم این است که میخواهید به طرف مقابل بگویید «کفشهایت را پایت کن و سریع گورت را گم کن!»
اندونزیاییها و مالاییها: به اندونزیاییها و مالاییها هرچه میخواهید هدیه دهید اما یادتان باشد نباید این کار را با دست چپ انجام دهید چون ممکن است دلخور شوند. هدیه را بهتر است با هر دو دست به آنها تقدیم کنید. مالزیایها دوست دارند دخترانشان لباسهایی پوشیده به تن کنند پس اگر خواستید به دختری مالایی لباس هدیه دهید این موضوع را در نظر داشته باشید و به علاوه یادتان باشد برای مالزیاییها رنگهای سبز، قرمز و زرد نشانه سعادت است.
بنگلادشیها: به یک بنگلادشی اگر پول هدیه دهید، دلخور میشود. آنها هم مثل چشم بادامیها دوست ندارند هدیهشان را در حضور شما باز کنند.
آمریکای لاتینیها: اگرچه آمریکای جنوبی کشوری شناخته شده در صادرات چرم مرغوب است اما اهالیاش دوست ندارند کسی به آنها چرم هدیه دهد. آنها معتقدند در اولین دیدار نباید هدیه داد اما اگر اولین دیدار یک مهمانی شام باشد مهمانشان باید هدیهای با خودش بیاورد.
تایوانیها: مراقب باشید تایوانیها برعکس ژاپنیها که کالاهای ساخت کشورشان را بسیار میپسندند، از اینکه به آنها هدیهای تایوانی داده شود ناراحت میشوند.
هندیها: به اهالی هند گل یاس هدیه ندهید؛ آنها این گل را برای مراسم سوگواری استفاده میکنند. رنگ پوشششان هم در این مراسم سفید است و به همین خاطر هدیههایی با کاغذ کادوی سفید را نمیپسندند. هندیها هم هدیهشان را در حضور مهمان باز نمیکنند و چون بسیاری از آنها هندو هستند و از دیدگاه آنها خوردن گوشت گاو پسندیده نیست، اگر با گوشت گاو یا فرآوردههایش به خانه یک هندو بروید، شاید نتواند حتی چند لحظه تحملتان کند.
باید خارجی شویم؟
هنوز زود است؛ شما راه خودتان را بروید. نمیتوانید نقش فرهنگ را در ارتباطاتتان نادیده بگیرید. حتی اگر دور دنیا را گشته باشید، نباید فراموش کنید که تک تک رفتارهای شما در قالب فرهنگی که در آن قرار گرفتهاید معنا پیدا میکنند و ارزیابی میشوند. پس از آنچه با سفرهای دور دنیایتان یادگرفتهاید، به عنوان دورچین در معاشرتهایتان استفاده کنید و با الگو برداری از خارجیها، ناخواسته سوءتفاهم ایجاد نکنید.